Kültür Şokunun 4 Aşaması

Yurtdışında yaşamak yeni dünya görüşlerini teşvik eden, kültürel merakı arttıran ve aşina olunmayan bölgeleri keşfetmenizi sağlayan heyecan verici bir deneyim olabilir. Ancak bu durum dünyada kaybolmuşsunuz hissine kapılmanıza neden olabilir.

Kültür şoku; gelişmesi aylar sürebilen genellikle seyyahları ve beklenmedik nedenlerle evinden uzakta yaşayan insanları etkileyen yaygın bir fenomendir. Kültür şoku; yeni yiyecekleri deneme ve sosyal normlara aşina olmamaktan ziyade seyyahların yeni kültüre aşina oldukları ve yeni kültürde daha rahat hissettikleri zaman ortaya çıkar.

Kültür şoku genellikle balayı, hayal kırıklığı, iyileşme ve kabul etme gibi 4 aşamada ilerler. Bu aşamalar insanları farklı derecede ve farklı sırayla etkilese de insanlar yeni kültüre nasıl adapte olunacağı ve başa çıkılacağı ile ilgili yol haritası sunar.

Genel merkezi North Carolina’da bulunan the Participate personeli hem ABD’de yaşayan yabancıları hem de yurtdışında uzun süre yaşayan ABD’lilerden oluşur. Takım üyelerinin kültür şoku aşamaları ile ilgili deneyimlerini ve bakışlarını bu yazıda bulabilirsiniz.

1.       Balayı Aşaması

Gezginlerin yeni çevrelerinde dil, insanlar ve yemekler konusunda akıllarının başından gittiği kültür şokunun ilk aşamasında durum ciddi derecede olumludur. Bu aşamada seyahat alınmış en doğru karar ve sonsuza kadar sürdürülmesi gereken yolculuk olarak Kabul edilir.

Participate etkinlik uzmanı Fernanda Araujo; ‘ABD’ye Brezilya’dan bir ev sahibi ailenin yanına değişim öğrencisi olarak geldim ve neredeyse hiç ingilizce konuşmuyordum. 3 ay içinde iş buldum, erkek arkadaşım oldu, iki ev arkadaşımın olduğu bir apartman dairesine taşındım, Brezilya dans kulübü kurdum ve sürekli Californiya’ya sehayat ediyordum. ABD’yi evim olarak kabullenmem bana kolay ve hızlı geldi’ dedi.

Kısa yolculuklarda balayı aşaması daha sonraki kültür şoku aşamalarının yaşamaya imkan yanımayacağı deneyimleri yaşamanızı sağlar. Uzun yolculuklarda ise balayı aşaması aşamalı ilerler.

2.       Hayal kırıklığı Aşaması

Hayal kırıklığı kültür şokunun belki de en zor aşamasıdır ve yurtdışında yaşayan veya yurtdışına sık seyahat eden kimselerin en çok karşılaştığı durumlardan biridir. Bu aşamada jest, mimik, dil kurallarını bilmemek ve yanlış anlamalar sıklıkla ortaya çıkabilir. Anahtarları kaybetme, otobüsü kaçırma ya da restoranda kolaylık yemek sipariş edememe gibi küçük şeyler Hayal kırıklığına neden olabilir. Hayal kırıklığı yaşamak yeni bir ülkede uzun bir süre zaman geçiren insanlar için doğal bir reflekstir.

Ürün geliştirme direktörü Nitya Mallikarjun; ‘ Gerçekten büyük bir şehirden gelsem de -North Carolina’daki Araştırma Üçgeni ile kıyaslandığında küçüktü- ABD’de kilometrelerce alana yayılmış şehirlerde mesefelerin ne kadar uzak olduğunu fark ettim. Her zaman yoğun yerlerde yaşadığımdan yürüyen insanlarla karşılaşmamak oldukça yeni bir durumdu. Ayrıca iyi ulaşım imkanlarının ABD’deki büyük şehirlerde olduğunu öğrendim. Hindistan’da çok sayıda mahalle bakkalı ve market bulunduğundan yiyecek vee v eşyası alışverişini topluca gerçekleştirmenize gerek yok. Buna alışmam biraz zaman aldı ve lisedeyken bu durumu oldukça rahatsız edici buluyordum’ dedi.

Pazarlama ve İletişim Ortağı Tamara Oxley, ‘ Kosta Rika’nın Pasifik kıyılarındaki uzak bir kasabada 6 aylık sürede birkaç hafta boyunca ciddi hastalık yaşadım ve  bir hafta yatalak oldum. Bu tamamen acınası bir durumdu ve günlerce Ben burada ne yapıyorum diye düşündüm. Düşündüğüm tek şey eve nasıl gideceğimdi. Sonunda iyileşip kilometrelerce uzaktaki bir plaja gittiğimde eve geri dönme fikri tamamen ortadan kaybolmuştu’ dedi.

İş Operasyon Analisti Arne Plum; ‘Başlangıçta benim için hayal kırıklığı olan başlıca şey ABD’deki hareketsizlikti. Büyüdüğüm yer olan Almanya’da muhteşem ulaşım sistemi, yürüme yolları ve bisiklet yolları sayesnde istediğiniz yere istediğiniz zaman gidebiliyordunuz. ABD’de arabanız yoksa yapacaklarınız oldukça sınırlı olduğunu ve dışarıda gezinmek için başkalarına ne kadar bağımlı olduğumu göz ardı ettim. Benim için evin sınırsız imkan ve mutlak özgürlük içinde yaşadığım bir yer anlamına geldiğini fark ettim. Daha az özgür hissettim ve bunun sıla hasreti çekmemin temel nedeni olduğunu anladım. (aile, arkadaşlar gibi unsurların yanı sıra)

Depresyon, sıla hasreti ve eve gitme duygusu hayal kırıklığı aşamasının en yaygın ve sıradan duygularından.

3.       İyileşme Süreci

Seyyahlar; kültürler, insanlar yiyecekler ve dile aşina oldukça daha rahat ve aşina hissetmeye başlar böylece hayal kırıklıkları bastırılır. Gezinti daha kolay olur, arkadaşlıklar ve topluluk desteği kurulur ve iyileşme aşamasında yerel dillerin ayrıntıları daha iyi anlaşılır hale gelir.

Pazarlama ve İletişim Stajyeri Kate Riley; ‘6 aydır bir çalışma ortamı içinde Türkiye’de bulunduğumdan erişebildiğim kaynaklar sayesinde yeni çevreme alışabildim. Ancak yeni ortamımı anlamam için en iyi yolun soru sormak ve kültüre var olduğu şekilde saygı göstermek olduğunu gördüm. Türkler; Amerikalı gibi görünüp yeni durumundan dolayı rahatsız olan biri olmak yerine kültürleri ile ilgilendiğimde daha misafirperver davrandılar. Sonra kendimi Türk oda arkadaşlarıma neyi yapıp yapmayacağım, nereye gidip gidemeyeceğimi sorarken buldum böylece yeni ortamıma çabuk uyum sağladım’ dedi.

4.Kabullenme Aşaması

Haftalar, aylar ve hatta yıllarca yukarıda anılan duygusal açamalarla mücadele ettikten sonra kültürel şokun son aşaması olan kabullenme ortaya çıkar. Kabullenme yeni kültür veya çevreyi tamamen anlamaktan ziyade yeni çevrede her şeyi tamamen anlamanın gerekli olmadığı anlaşılır. Kabullenme aşamasında seyyahlar ortama alışır ve rahat hissetmek için sahip olmaları için gereken kaynakları ortaya koyabilir.

Fernanda Araujo; ‘ Kaliforniya’dan North Kaliforniya’ya geldiğimde doğru veya yanlışın olmadığını kültürlerin farklı olduğu ve bir kültürün diğerinden daha iyi olmadığı sonucuna vardım’ dedi.

Arne Plum; ‘ Her şeyi kıyaslamanın mutlu olmama yardım etmeyeceği bir zaman vardı. Farklılıkları sınırlamak iki şekilde de karşıma çıktı ve Almanya’daki yaşamımla buradaki yaşamım arasında sıkışıp kaldım. Bundan sonra farklılıkları sadece farklılık olarak görmeye başladım ve birini diğerinin üzerine koyup değerlendirme yapmayı bıraktım. Zamanla ABD’deki yaşamımda daha rahat hissettim ve farklılıkların dışarda yaşamak ile ilgili olan her şey olduğunu anladım’ dedi.

Yeni Ülkede Sıla Hasretinin Üstesinden Gelmek

Yurtdışında yaşayan insanlar sıla hasreti ile yaşamak zorundadur. Aşağıda Participate çalışanlarının sıla hasreti ile başa çıkmak için söylediklerini bulabilirsiniz.

Müfredat ve Tasarım Müdürü Anamaria Knight Lisansüstü deneyimi için Romanya’dan ABD’ye gittiğinde yaşadıklarını şöyle anlattı. ‘Sıla hasreti ve üzüntüyü kültürlerarası deneyimin doğal parçaları olarak kabul ettiğimi düşündüm.  Ailemle ve arkadaşlarımla iletişimde kalırken ABD’de de yeni arkadaşlıklar edinmeye çalıştım. Yeni şeyler ve yerler deneyimlemek için fırsatları kaçırmadım.

E-Öğrenme İş Sistemleri Analisti Lisa Lundegard İsveç’ten ABD’ye seyahati ile ilgili şunları söyledi. Kendi kültürünüzü kaybetmenin gerçekleştiğini erken öğrendim. Eviz özlediğimde arkadaş ve aileleyle konuşmanın, favori film izlemek ve atıştırmalıkları yemenin yardımcı olduğunu anladım.

Nitya Malikarjun; ‘ Geçmişe göre iletişimde kalmak için muhteşem yollar var olduğundan hiçbir şey eski yıllarda olduğu gibi değil. E-posta, Skype ve Whatsapp sayesinde ailenizle iletişimde kalmak oldukça kolaydır’ dedi.

Seyahat etmenin en zor kısmı olsa da kültür şoku; yemek, insan ve manzara deneyimlemenin ayrılmaz bir parçası. Kültür şokunun ne olduğunu ve onunla nasıl başa çıkmak için yollar bularak kültür şokunun fantastic bir yurtdışı deneyiminizi mahvetmesini önleyebilirsiniz.

https://medium.com/global-perspectives/the-4-stages-of-culture-shock-a79957726164